Van Gölü Havzası, 1988-1994 yılları arasında Van Gölü’ndeki su seviyesinin yükselmesi nedeniyle Bakanlar Kurulu’nun 08.06.1995 tarih ve 6925 sayılı kararıyla Van Gölü çevresindeki 1655 metre kotu altında kalan saha Afete Maruz Bölge ilan edilmişti.
Son üç yıldır bölge belediye başkanlarının, milletvekillerinin bu kotun aşağı çekilmesi gerektiği ile ilgili girişimleri olmuştu. Bunlardan bir olan Tatvan Belediye Başkanı Fettah Aksoy geçtiğimiz Ağustos Ayı’nda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda gerçekleştirilen toplantıya ilişkin olarak şu açıklamalarda bulunmuştu: “Bilindiği gibi Tatvan ilçemiz ve Van Gölü Havzası 1995 yılında gölün yükselmesi sonucu afet kapsamına alınmıştı. Yaklaşık 20 yıldır bölgemiz 1655 metre kotuyla afet bölgesi olarak ilan edilmişti. Zaman içerisinde göl çekildi, ancak afet kotumuz 1655 olarak sabit kaldı. Bu kotun 1655 olarak sabit kalması birçok vatandaşımızın yapı ve ikamet izni alamamasından kaynaklı bir mağduriyete sebep oluyordu. Biz de bu mağduriyetin giderilmesi noktasında yaklaşık 3 yıldır milletvekillerimizle birlikte çalışma yapıyoruz. Bunun neticesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda ilgili tüm birimlerin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirdik. Yapmış olduğumuz toplantı neticesinde afet kotu ve yaşanan sıkıntıları bu toplantıda masaya yatırdık. Toplantı neticesinde afet kotunun düşürülmesi noktasında bir fikir birliğine varıldı. Şu anda 1655 olan kotun 1652 – 1653 bandında olması gerektiği, yapılan teknik çalışmalar neticesinde teknik açıdan kotun daha da aşağı indirilmesinin söz konusu olamayacağı tarafımıza iletildi. Dolayısıyla 1652 – 1653 de çoğu mahalle ve vatandaşımızın mağduriyetini giderecek bir kot seviyesidir. Daha ötesi zaten kıyı kenar çizgisine katılıyor.”
Resmi Gazetede yayımlanan karara göre, Van Gölü çevresindeki 1652,00 metre kotu altında kalan alanlar afete maruz bölge sayılacak. Kararda, 1652,00-1653,00 metre kotları arasında kalan mevcut yapıların muhafaza edilerek yeni iskân verilmeyeceği belirtildi.
Bölge belediye başkanlarından Tuşba Belediye Başkanı Fevzi Özgökçe de “Hali hazırda reel kotun 1648 m olduğu; bu kotun 1655 m olarak sabit kalması birçok vatandaşın yapı ve ikamet izni alamamasından kaynaklı bir mağduriyete sebep oluyordu. Biz de göreve geldiğimiz günden itibaren bu mağduriyetin giderilmesi noktasında yaklaşık 3 yıldır milletvekillerimiz ve bölge belediye başkanlarımız (Tuşba, Tatvan, Gevaş, Ahlat, Adilcevaz) ile birlikte çalışma yapıyorduk. Bunun neticesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda Bakan Yardımcımız Sayın Mehmet Ceylan başkanlığında, AK Parti Van milletvekilleri sayın Prof. Dr. Beşir Atalay ve Burhan Kayatürk, Tuşba Belediye Başkanı Doç. Dr. Fevzi Özgökçe ve Tatvan Belediye Başkanı Fettah Aksoy ile ilgili tüm bakanlık ve birimlerin katılımıyla yaklaşık 6 saat süren bir toplantı gerçekleştirdi. Yapılan toplantı neticesinde 1655 afet kotu ve yaşanan sıkıntıları bu toplantıda masaya yatırıldı. Toplantı neticesinde Bakanlar Kurulu Kararıyla 1655 olan kot 1652 bandına çekildi.
Yıllardır en büyük sorun olan Afete Maruz Bölge kotunun düşürülmesiyle başta Tuşba ilçemizin İskele Mahallesi olmak üzere Van Gölü havzasındaki tüm ilçelerimiz de rahat bir nefes alacaktır. Van’ın en güzel yerleri olan sahillerimizdeki mevcut yapıların imar sorunu çözülecek, yeni yapılanmaların önü açılacak ve böylece ilçemizin en güzel yerlerinde yaşanan imar sıkıntısı ve mevcut alanlarda altyapı sorunu ortadan kalkmış olacaktır.” dedi.
Sıra Arıtma Tesisinde
Van Gölü’nün kirlilik problemi giderek büyüyor; afet kotundaki değişim sorunun daha da büyümesine yol açabilir. Bu nedenle bölge belediye başkanları bir an evvel harekete geçilmesi görüşünde birleşiyor. Tuşba Belediye Başkanı Özgökçe, “Özellikle Kampus-İskele sahil bandında yıllardır çalıştırılamayan, adeta Arıtmama tesisinden dolayı yoğun atıklardan dolayı dip çamurlaşmanın çok yüksek olduğu, plankton ve bakteri yoğunluğundan göl renginin değiştiği ve bunların sonucu olarak kıyıya yakın yerleşim alanlarında ve üniversite, sanayi siteleri ve şehirde bile rahatsız edici ölçüde kokuşma olduğu görülmektedir. Her geçen yıl artan bu dip çamurlaşmanın derin olmayan bu sahil bandını gelecek yıllarda doldurarak daha vahim sonuçlar yaratabileceği kaçınılmazdır.
1986 yılında kurulan ve arıtmayan Arıtma tesisi kurulmadan önce çok temiz ve berrak bir suya sahip geniş bir kumsal plaj olan arıtma tesisinin bulunduğu alan artık büyük bir bataklık ve çöplük şeridi, metruk ve mezbelelik olmuş durumdadır. Bu alanda göle girmek artık mümkün olmadığı gibi bir şekilde göl suyuna temas etmek dahi ciddi enfeksiyonlara sebep olabilmektedir. Mutlaka kısa vadede Van denizi % 100 arıtan ileri biyolojik bir arıtma tesisini hak etmektedir.” dedi.
22 YILLIK MAĞDURİYET SON BULDU
Van Gölü Havzası’nın 1995’ten bu yana geçerli olan 1655 m afet kotu yeni düzenlemeyle 1653 m’ye çekildi. Bölgede 20 yılı aşkın süredir yaşanan mağduriyetler de artık son bulmuş oldu.